Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2015

Είδη προτάσεων - Νεοελληνική Γλώσσα

Είδη προτάσεων

 
 Είδη προτάσεων ανάλογα με τα συστατικά τους 


Η πρόταση σύμφωνα με τα δομικά της στοιχεία (τα στοιχεία που την αποτελούν) διακρίνεται σε 4 είδη: απλή, ελλειπτική, επαυξημένη και σύνθετη.
Πιο αναλυτικά:

  1. Απλή: η πρόταση  που έχει ολοκληρωμένο νόημα και αποτελείται από τα βασικά μέρη (κύριοι όροι: υποκείμενο, ρήμα, αντικείμενο, κατηγορούμενο). Απαντούν, δηλαδή, στην ερώτηση ποιος και τι. Παράδειγμα: Η Ελένη πίνει ένα χυμό.
  2. Ελλειπτική: η πρόταση από την οποία λείπουν βασικά στοιχεία (π.χ. ρήμα), επειδή μπορεί ο αναγνώστης να τα εννοήσει εύκολα. Παράδειγμα: Μεγάλος μπελάς! (εννοείται το ρήμα είναι)
  3. Επαυξημένη: η πρόταση που εκτός από τα βασικά στοιχεία, έχει και άλλα, όπως προσδιορισμούςΠαράδειγμα: Ο Γιώργος διάβαζε ένα βιβλίο με μεγάλη ευχαρίστηση.
  4. Σύνθετη: η πρόταση που έχει περισσότερα από ένα υποκείμενα ή κατηγορούμενα. Παράδειγμα: Η Μαρία και η Αλεξάνδρα ήρθαν.


Είδη προτάσεων ανάλογα με τη σημασία τους

Οι προτάσεις ανάλογα με τη σημασία τους διακρίνονται σε 4 είδη: αποφαντικές, ερωτηματικές, προστακτικές, επιφωνηματικές.

Πιο αναλυτικά:
1.     Αποφαντικές: οι προτάσεις που χρησιμοποιούμε για να δώσουμε μια πληροφορία. Στο τέλος βάζουμε τελεία.
Παράδειγμα: Ο Κώστας είναι έξυπνος.
2.     Ερωτηματικές: οι προτάσεις που χρησιμοποιούμε για να ζητήσουμε μια πληροφορία. Στο τέλος βάζουμε ερωτηματικό.
Παράδειγμα: Η Κατερίνα έφαγε;
3.     Προστακτικές: οι προτάσεις που χρησιμοποιούμε για να ζητήσουμε από κάποιον να κάνει κάτι ή να τον παρακαλέσουμε για κάτι. Στο τέλος βάζουμε τελεία ή θαυμαστικό.
Παράδειγμα: Δώσε μου το στυλό σου.
4.     Επιφωνηματικές: οι προτάσεις που χρησιμοποιούμε για να εκφράσουμε έντονο συναίσθημα. Στο τέλος βάζουμε θαυμαστικό. Παράδειγμα: Δεν αντέχω άλλο!

Ένας άλλος τρόπος διάκρισης των προτάσεων είναι ανάλογα με το αν έχουν άρνηση ή όχι:
  • Οι προτάσεις, που δεν περιέχουν άρνηση, λέγονται καταφατικές. Παράδειγμα: Το μάθημα άρχισε.
  •  Οι προτάσεις, που περιέχουν άρνηση (δε/μη), λέγονται αρνητικές. Παράδειγμα: Η αδελφή μου δε θέλει να έρθει μαζί μας βόλτα.
   Ρέκλου Μαρία, Φοιτήτρια Ελληνικής Φιλολογίας Δ.Π.Θ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου