Αρχαία Ιστορία - Α' Γυμνασίου - Μάθημα 1: Παλαιολιθική και Μεσολιθική Εποχή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΛΙΘΟΥ

 Ο άνθρωπος εμφανίστηκε στη Γη πριν από την εμφάνιση της γραφής à η περίοδος αυτή ονομάζεται Προϊστορία.

Η πρώτη εμφάνιση του ανθρώπου χρονολογείται 2,5 εκατομμύρια χρόνια πριν. Την εποχή της Προϊστορίας ο άνθρωπος προσπαθεί με οποιονδήποτε τρόπο να βελτιώσει τα τεχνολογικά του μέσα, έτσι διακρίνουμε δύο εποχές στην Προϊστορία:

Α) Εποχή Λίθου, η οποία περιλαμβάνει την Παλαιολιθική και τη Μεσολιθική εποχή (εμφάνιση ανθρώπου – 6500 π. Χ.) και τη Νεολιθική (τελειώνει το 3000 π. Χ.)

Β) Εποχή Χαλκού (3000 – 1100 π. Χ.)

ΜΑΘΗΜΑ 1: ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΣΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ

 Η πρώτη εμφάνιση του ανθρώπου στη γη

Οι πρώτοι άνθρωποι εμφανίζονται στην Αφρική πριν από 2,5 εκατομμύρια χρόνια. Οι επιστήμονες ονόμασαν αυτή την κατηγορία ανθρώπων “Ικανό άνθρωπο – Homo habilis”à ζει ομαδικά + κατασκευάζει εργαλεία. Τον διαδέχεται ο “Όρθιος άνθρωπος – Homo erectus” à βελτιώνει τα εργαλεία + ανακαλύπτει τη φωτιά. Ακολουθεί ο “Σοφός άνθρωπος – Homo sapiens” à μεγαλύτερος εγκέφαλος από τους προηγούμενους και θάβει τους νεκρούς (κάτι που δεν έκαναν οι προηγηθέντες). Στο τέλος, εμφανίζεται ο “Σοφότατος άνθρωπος – Homo sapiens sapiens” à ασχολείται με την τέχνη κι εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η ζωή του ανθρώπου κατά την Παλαιολιθική και Μεσολιθική εποχή

Ο άνθρωπος την περίοδο εκείνη έβρισκε καταφύγιο σε σπηλιές, ακολουθούσε τα θηράματά του και προτιμούσε να εγκατασταθεί για λίγο διάστημα κοντά σε κάποια όχθη ποταμού ή κάπου που να υπάρχει νερό. Ασχολείται με το κυνήγι, συλλέγει τροφές, αλλά και με το ψάρεμα. Τα θηράματα διαφέρουν ανά περιοχή: Ανατολική Ευρώπη à μαμούθ, Δυτική Ευρώπη à τάρανδος, αίγαγρος, αντιλόπη, Μεσογειακή Ευρώπη à βόδια, ελάφια, ίπποι (αποτελούν τροφή για τον άνθρωπο). Τα όπλα  + εργαλεία του τα κατασκευάζει από κόκκαλα και κέρατα ζώων. Το κρύο το αντιμετωπίζει με τα δέρματα των ζώων.

  Ο σοφός άνθρωπος τοποθετούσε στους τάφους των νεκρών του διάφορα κτερίσματα à αντικείμενα του νεκρού με μεγάλη αξία. Αυτό ήταν μια τρανή απόδειξη ότι πιστεύει στη μεταθανάτιο ζωή.

Τέχνη

  Δημιουργούνταν αντικείμενα (τέλη παλαιολιθικής εποχής) , τα οποία πέρα από την κάλυψη των βασικών αναγκών των ανθρώπων, είχαν και συμβολικό χαρακτήρα. Στα αντικείμενα αυτά περιλαμβάνονταν ζωγραφικές παραστάσεις και μικρά αγάλματα κατασκευασμένα από πηλό, πέτρα ή κόκκαλα. Δημιουργούνταν και κοσμήματα (βραχιόλια, περιδέραια). Έχουν βρεθεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες σπηλαιογραφίες ανθρώπων ή ζώων, ζωγραφισμένες ή χαραγμένες σε τοίχους. Την εποχή αυτή ξεκινά και η πίστη στη θρησκεία.

Μαρία Ρέκλου, Φοιτήτρια του τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας Δ.Π.Θ.