Σάββατο 12 Απριλίου 2014

Σωστή χρήση των λέξεων - φράσεων (1ο μέρος)

Καταρχήν - Καταρχάς: Δύο λέξεις με διαφορετική σημασία. Το καταρχήν = κατά βάση, στην ουσία, κατά κανόνα (π.χ. Καταρχήν θέλω να ηρεμήσεις..). Καταρχάς = αρχικά, στην αρχή (π.χ. Καταρχάς, χρέος μου είναι να σας ευχαριστήσω..)
Δώρον άδωρον: Κάτι που στην ουσία δε μας προσφέρει τίποτα. Μερικές φορές μπορεί να μας προκαλέσει και το αντίθετο από αυτό που περιμένουμε.(Π.χ. Δώρον άδωρον να του μιλήσω, δε θα με θυμάται.)

Απλώς - Απλά: Το απλώς = μόνο (π.χ Απλώς ήθελα να σου το υπενθυμίσω..). Το απλά = με λιτό τρόπο (π.χ. Ντύσου απλά..μια βόλτα θα πάμε.)
Και - κι: Το κι το χρησιμοποιούμε όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν.
Ό,τι - ότι: Το ό,τι (προσοχή στο κόμμα) σημαίνει οτιδήποτε (π.χ. Ό,τι και να της πεις, το δικό της θα κάνει.). Το ότι είναι αναφορικό, δηλαδή Έμαθα ότι θα φύγεις.
Δόθηκε - δώθηκε: Το σωστό είναι δόθηκε. Στην παθητική φωνή το -ω- γίνεται -ο-.
Κάθησα - κάθισα: Το σωστό είναι κάθισα, διότι προέρχεται από το καθίζω.
Εν τη ρύμη του λόγου: Κατά τη διάρκεια του λόγου (π.χ. Ανέφερε το όνομά μου εν τη ρύμη του λόγου του.) Και όχι ερήμην του λόγου.
Πνέει τα μένεα: Είναι οργισμένος (π.χ. Γι' αυτό πνέεις τα μένεα κάθε φορά που ακούς ειδήσεις).
Αμ' έπος αμ' έργον: Χωρίς καθυστέρηση (π.χ. Αμ' έπος αμ' έργον, κάλεσέ τον στο πάρτυ.
Άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε: Όταν υπάρχει ασυνεννοησία (π.χ. Άφησέ το καλύτερα. Άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε).

Μαρία Ρέκλου,
Φοιτήτρια του τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας Δ.Π.Θ

Πηγή: 
  • Εκπαιδευτική τηλεόραση
  • Βικιλεξικό

1 σχόλιο:

  1. «Καταρχήν θέλω να ηρεμήσεις»(;;;;;;)-δηλαδή στην ουσία πρέπει να ηρεμήσεις ή στη βάση πρέπει να ηρεμήσεις.Και δεν πιστεύω να εννοείς το «βασικά, να ηρεμήσεις..» που παιζόταν κατά κόρον στις βιντεοκασσέτες με το στάθη Ψαλτη και το Γαρδέλη.Γιατί κι αυτό λάθος είναι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή